Ορίζεται ως η μείωση της συχνότητας των κενώσεων σε μικρότερη από 1 την εβδομάδα ή η δυσκολία στην κένωση (σκληρά κόπρανα). Μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό πόνο , διάταση και κοπρόσταση . Παράγοντες που επηρεάζουν είναι η έλλειψη δραστηριότητας , διατροφή με λίγες φυτικές ίνες, ηλικία και ανεπαρκή αφιέρωση χρόνου για την κένωση . Ο ασθενής συνήθως δυσκοιλιότητα ονομάζει τις κενώσεις με μικρότερη συχνότητα από τη συνηθισμένη, την αίσθηση ότι δεν {κενούται} αρκετά το έντερό του, τα σκληρά κόπρανα, τον πόνο κατά την αφόδευση ή ακόμα και τη διάρροια.
Στους νέους ανθρώπους δεν απαιτείται συνήθως εργαστηριακός έλεγχος, ενώ σε μεγαλύτερες ηλικίες πρέπει να αποκλείσουμε τον καρκίνο εντέρου, κυρίως αν η δυσκοιλιότητα είναι πρόσφατη ή σχετίζεται με αιμορραγία , βλέννη ή τεινεσμό.
Αιτίες:
Μεταβολή κινητικότητας παχέος εντέρου από νευρολογικές διαταραχές ( σκλήρυνση κατά πλάκας , τραύμα νωτιαίου μυελού, σακχαρώδης διαβήτης κ.α.)σκληροδερμία, φάρμακα (αντιόξινα με βάση αλουμίνιο ή ασβέστιο, συμπληρώματα σιδήρου , σουκραλφάτη, αποκλειστές διαύλου ασβεστίου) υποθυρεοειδισμό , υποκαλιαιμία, υπερασβεστιαιμία , αφυδάτωση, μηχανικούς λόγους, (κήλες , ορθοπρωκτικοί όγκοι, συστροφή εντέρου, κήλες) και ορθοπρωκτικό πόνο (ραγάδες , αιμορροΐδες , αποστήματα ή πρωκτίτιδα ) που προκαλεί αναστολή κοπράνων , δυσκοιλιότητα ,κοπρόσταση , σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η μεγάλη ηλικία .
Άσκηση , αυξημένη πρόσληψη ινών με τη διατροφή, παράγοντες που αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων (ψύλλιο) και αυξημένη λήψη υγρών. Μαλακτικά κοπράνων, όπως υγρή παραφίνη, τα οποία, όμως, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για πολύ χρόνο γιατί προκαλούν ερεθισμό στον πρωκτό , λιπώδη πνευμονία και δυσαπορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών. Διακοπή αντιόξινων με βάση αλουμίνιο ή ασβέστιο και αντικατάσταση τους με αυτά που έχουν μαγνήσιο.
Η αντιμετώπιση γίνεται με φάρμακα που έχουν βάση το μαγνήσιο ή άλλα καθαρτικά. Πιο αποτελεσματικά είναι εκείνα που δρουν ωσμωτικά (λακτουλόζη από το στόμα, διάλυμα έκπλυσης που περιέχει πολυαιθυλενική γλυκόλη) , τα μαλακτικά καθαρτικά από το στόμα ή από το ορθό ( υπόθετα γλυκερίνης) και ορυκτέλαια. Πολαπλοί υποκλυσμοί με νερό και σαπούνι μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση ύδατος. Διεγερτικοί παράγοντες, όπως σέννα, οι οποίοι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για μεγάλο διάστημα γιατί το έντερο τους συνηθίζει
Κλινικές εκδηλώσεις:
1) χρόνιο κοιλιακό άλγος και δυσκοιλιότητα 2) εναλλαγή δυσκοιλιότητας και διάρροιας ή 3) χρόνια , ανώδυνη διάρροια.
Οι περισσότεροι από τους ασθενείς αυτούς έχουν συχνά ψυχολογικές διαταραχές όπως κατάθλιψη , άγχος , στρες, που επηρεάζουν την κινητικότητα του λεπτού εντέρου. Σε άλλες περιπτώσεις ευθύνεται η δυσανεξία σε ορισμένες τροφές και η δυσαπορρόφηση των χολικών οξέων από τον τελικό ειλεό.
Συνήθως εμφανίζεται στην ηλικία των 30 ετών και συχνότερα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες 2:1.Διαταραχή των κενώσεων , κοιλιακό άλγος, διάταση της κοιλιάς, ανακούφιση του κοιλιακού άλγους μετά την κένωση, υδαρείς κενώσεις με άλγος , βλέννα στα κόπρανα και αίσθημα ατελούς αφόδευσης. Επίσης πολτώδη ή ταινιοειδή ~σαν σκουλήκια~ κόπρανα, οπισθοστερνικός καύσος, μετεωρισμός , ραχιαλγία, αδυναμία , λιποθυμική τάση, αίσθημα παλμών και συχνουρία.
Χορήγηση φυτικών ινών, διογκωτικών προϊόντων όπως ψύλλιο. Για το άλγος αντιχολινερχικά ή υοσυαμίνη. Τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να βοηθήσουν στην ύφεση του πόνου. Ψυχοθεραπεία και υπνοθεραπεία πιθανόν σε άτομα με σοβαρές ανθεκτικές περιπτώσεις.
Μειώστε : κοινά αλλεργιογόνα (γάλα , σιτάρι, αυγά, καλαμπόκι σόγια και φυστίκια) , αλκοόλ, καφεινούχα ροφήματα , ζάχαρη.
Αυξήστε : ίνες , φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους , δημητριακά, όσπρια (εάν είναι καλώς ανεκτά) , λαχανικά , προϊόντα ζύμωσης γάλακτος (γιαούρτι, ξινόγαλο, κεφίρ, άπαχο τυριά)
Το στρες , η ανησυχία, η κατάθλιψη και η κόπωση είναι βασικοί παράγοντες για την εκδήλωση του συνδρόμου και θα πρέπει να συνυπολογίζονται ως μέρος της συνολικής αντιμετώπισής του. Εντοπίστε πιθανές τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες.
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Φαρμακοποιός
Πολύζος Απόστολος - Εξειδικευθείς
στην Ιατρική Ψυχολογία
&
εξειδικευθείς
στην Οργάνωση & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
Βιβλιογραφία
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.
Παρακαλούμε συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.