Γρίπη

Επιδημιολογία:

Ο ιός της γρίπης (RNA ορθομυξοϊός) έχει τρεις τύπους Α, B, C. Οι επιδημίες αρχίζουν ξαφνικά , κορυφώνονται εντός 2-3 εβδομάδων, διαρκούν 2-3 μήνες και υποχωρούν γρήγορα. Εμφανίζονται αποκλειστικά τους χειμερινούς μήνες στα εύκρατα κλίματα και όλο το έτος στις τροπικές χώρες. Η νοσηρότητα και η θνησιμότητα που συνοδεύουν τη γρίπη είναι σοβαρές, ειδικά σε άτομα που πάσχουν και από κάτι άλλο, όπως χρόνια καρδιακή και πνευμονική νόσο. Άτομα σε προχωρημένη ηλικία είναι ευάλωτα να νοσήσουν σοβαρά. Ο τύπος Β προκαλεί επιδημίες σε σχολεία και στρατόπεδα,  ενώ ο τύπος C προκαλεί υποκλινική λοίμωξη.

Κάθε χρόνο ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται (αντιγονικές μεταβολές) και για αυτό κάθε χρόνο νοσούμε. Επίσης, λόγω αυτών των μεταλλάξεων, δεν έχουμε τα αντισώματα για να αμυνθούμε και για αυτό εμβολιαζόμαστε κάθε χρόνο το φθινόπωρο (Νοέμβριο-Δεκέμβριο) όπως θα αναφέρουμε παρακάτω. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι άλλο η γρίπη και άλλο το κοινό κρυολόγημα.

Οικολογία:

Τα υδρόβια πτηνά είναι δεξαμενές του ιού τύπου Α . Τα πτηνά (ξενιστές) δεν νοσούν αλλά αποβάλλουν τον ιό από τα κόπρανα και από αυτά τα κόπρανα μολύνονται τα νερά των λιμνών, οπότε αποδημητικά πτηνά μεταφέρουν τον ιό σε άλλες περιοχές. Επίσης τα πτηνά μολύνουν με τα κόπρανά τους χοίρους και κοτόπουλα και η μετάδοση του ιού αυτού παρέχει άριστες συνθήκες για «γενετικό μείγμα» με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων υποτύπων του ιού, με συνέπεια πανδημίες .

Παθογένεια:

Η γρίπη μεταδίδεται με τα σταγονίδια από το βήχα και το φτάρνισμα του ασθενούς , με τη χειραψία ή την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα . Ο χρόνος επώασης είναι 1-4 ημέρες και η μεταδοτικότητα ξεκινάει 1 ημέρα πριν μέχρι και 7 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Κλινικές Λοιμώξεις:

Γρίπη Α: Η νόσος χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη κεφαλαλγίας, μυαλγίας, πυρετού, ανορεξίας, ρινικής υπερέκκρισης και ξηρού βήχα. Το κύριο σύμπτωμα είναι ο υψηλός πυρετός που ανέρχεται στους 38-41 βαθμούς C. Ο πυρετός διαρκεί 3 ημέρες συνήθως. Κατά τη διάρκεια της 3^ης ημέρας τα αρχικά συμπτώματα υποχωρούν και εμφανίζονται συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα όπως φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα και τραχειοβρογχιολίτιδα.  Ο βήχας μπορεί να διατηρηθεί επί 1-2 εβδομάδες.

 

Επιπλοκές της γρίπης , συνήθως σε άτομα >64ετών, στις έγκυες γυναίκες, και στους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις όπως καρδιόπαθειες, πνευμονοπάθειες, διαβήτη, νεφρική νόσο, ανοσοκαταστολή , είναι οι:

• πρωτοπαθής ιογενής πνευμονία  με συμπτώματα όπως αναπνευστική δυσχέρεια, δύσπνοια, κυάνωση , επίμονο πυρετό, αιμόπτυση (προσβάλει ιδιαίτερα τους καρδιοπαθείς) και η
• δευτεροπαθής βακτηριδιακή πνευμονία που εμφανίζεται αργότερα και οφείλεται σε βακτήρια διάφορα όπως σταφυλόκοκκο, στρεπτόκοκκο, αιμόφιλο. Οι ασθενείς παρουσιάζουν βελτίωση μετά από ασθένεια 2-3 εβδομάδων και κατόπιν ξαναρχίζει ο πυρετός με χαρακτηριστικά της μικροβιακής πνευμονίας (βήχα, παραγωγή πτυέλων).
• Διάφορες όπως μυοσίτιδα, μυοκαρδίτιδα, εγκεφαλίτιδα, παραρινοκολπίτιδα, μέση ωτίτιδα,

Γρίπη Β: Τα συμπτώματα είναι όμοια με αυτά της γρίπης Α αλλά ηπιότερα. Ο ιός αυτός προσβάλλει συχνότερα το γαστρεντερικό σύστημα και οι επιπλοκές του είναι το σύνδρομο Reye (εγκεφαλικό οίδημα, εκφύλιση των σπλάγχνων , ιδίως του ήπατος) και η άσυπτη μηνιγγίτιδα , επιπλοκές που εμφανίζονται κυρίως σε μικρά παιδιά. Δεν πρέπει να χορηγείται ασπιρίνη σε παιδιά με οξείες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Γρίπη C: Σε μικρά παιδιά , προκαλεί εμπύρετη νόσο του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.

 

Θεραπεία :

Αντι-ιικά φάρμακα, όπως αμανταδίνη και ριμανταδίνη , τα οποία εάν χορηγηθούν εντός 24-48 ωρών η διάρκεια των συστηματικών και αναπνευστικών συμπτωμάτων γίνεται πιο σύντομη κατά 50% περίπου και η προφύλαξη διαρκεί περίπου 6 εβδομάδες. Ανεπιθύμητες ενέργειες αφορούν κυρίως στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (τρόμο, άγχος, αϋπνία, ζάλη, ) στο 5-10% των ασθενών και στο γαστρεντερικό

Η διάγνωση της γρίπης γίνεται από τον ιατρό και η λήψη των φαρμάκων μόνο μετά από τη συνταγογράφηση των φαρμάκων από τους κατάλληλους ιατρούς.

 

Προφύλαξη:

Το αντιγριπικό εμβόλιο παράγεται από ιούς της γρίπης Α και Β που έχουν κυκλοφορήσει την προηγούμενη περίοδο. Εάν ο ιός της νέας περιόδου είναι όμοιος με το στέλεχος του εμβολίου, αναμένεται προστασία από 50-80%. Περιέχει αδρανοποιημένα σωματίδια των ιών παρασκευασμένα σε αυγά όρνιθας. Το εμβόλιο χορηγείται ενδοδερμικά και μόνο στο 60% των εμβολιασθέντων παρέχει ανοσία. Ο εμβολιασμός δεν ενδείκνυται σε άτομα αλλεργικά σε αυγά. Συνιστάται σε κάθε άτομο ηλικίας  > 6 ετών που διατρέχουν κίνδυνο επιπλοκών και πάσχουν από νοσήματα καρδιάς , νεφρών και πνευμόνων, σε άτομα που εργάζονται σε νοσοκομεία. Ο χρόνος προφύλαξης από το εμβόλιο είναι περίπου 6 μήνες.

 

 

Προτάσεις για αντιγριπικό εμβολιασμό

Άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο από επιπλοκές

Άτομα >64 ετών

Ένοικοι γηροκομείου και νοσηλευτικών ιδρυμάτων

Ενήλικοι και παιδιά (>6μηνών) με χρόνιες καρδιακές και πνευμονικές παθήσεις και άσθματος

Ενήλικοι και παιδιά (>6μηνών) που χρειάσθηκαν τακτική ιατρική παρακολούθηση ή εισαγωγή σε νοσοκομείο κατά το παρελθόν έτος, σακχαρώδης διαβήτης , αιμοσφαιρινοπάθεια, νεφρική δυσλειτουργία, ανοσοκαταστολή,

Παιδιά και έφηβοι που λαμβάνουν μακροχρόνια θεραπεία με ασπιρίνη και ως εκ τούτου κινδυνεύουν, από το σύνδρομο Reye , εάν ασθενήσουν από γρίπη

Γυναίκες που θα είναι στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο της κύησης της εποχής της γρίπης

Άτομα που μπορούν να μεταδώσουν τη γρίπη σε άτομα υψηλού κινδύνου

Ιατροί, νοσηλευτές , προσωπικό νοσοκομείων , φαρμακοποιοί ,

Εργαζόμενοι σε γηροκομεία και ιδρύματα χρόνιας περίθαλψης

Συγκάτοικοι ατόμων υψηλού κινδύνου

 

Κοινό Κρυολόγημα

 

Οι ρινοϊοί και οι κοροναϊοί είναι οι κύριοι αίτιοι του κοινού κρυολογήματος , με κύριο σύμπτωμα τη ρινόρροια η οποία καθίσταται βλεννοπυώδης σε λίγες ημέρες.

• Μεταδίδονται με μολυσμένες εκκρίσεις (βήχα , φτάρνισμα). Η συχνότητα των λοιμώξεων εμφανίζει εποχική κατανομή με εξάρσεις το χειμώνα και την άνοιξη.
• Ο χρόνος επώασης είναι  1-4 ημέρες.
•  Οι ασθενείς έχουν ρινόρροια, φτάρνισμα, βήχα, πονόλαιμο, ρινική συμφόρηση και κυνάγχη. Ο πυρετός και τα συστηματικά συμπτώματα είναι σπάνια. Προσβάλλεται μόνο το ανώτερο τμήμα του αναπνευστικού.
•  Επιπλοκές σε παιδιά είναι μέση ωτίτιδα, πνευμονία, πυρετικοί σπασμοί. 
• Η αντιμετώπιση της ρινικής απόφραξης αντιμετωπίζεται με αποσυμφορητικά ή φυσιολογικό ορό.
• Δεν εφαρμόζεται εμβόλιο και δεν χορηγείται ειδική αντιική θεραπεία.

 

 

Διατροφικά στοιχεία / Φυτικά εκχυλίσματα για

 Κρύωμα , Γρίπη και Λοιμώξεις

 

• Βιταμίνη C – ασκορβικό οξύ(Ester C/ Calcium Ascorbate) 500-1000mg κάθε 2-3 ώρες (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Υψηλές δόσεις ασκορβικού οξέος μπορεί να προκαλέσουν υδαρά κόπρανα. Υψηλές δόσεις μπορεί να αλληλεπιδράσουν με βαρφαρίνη. Πρέπει να αποφεύγονται υψηλές δόσεις από άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία και από  νεφροπαθείς, άτομα με πέτρες στους νεφρούς επειδή είναι υδοατοδιαλυτή η βιταμίνη C  και η περίσσειά του αποβάλλεται από τα νεφρά.

• Ψευδάργυρος Zn 15-50mg την ημέρα (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Μπορεί να προκαλέσει ναυτία εάν ληφθεί με άδειο στομάχι. Υψηλές δόσεις  >100mg μπορεί να προκαλέσουν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Να εξασφαλίζεται η επαρκής πρόσληψη χαλκού και σιδήρου.

• Εχινάτσεα (Echinacea) 300-500mg 3 φορές την ημέρα (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Να μην χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας. Να χρησιμοποιείται με επιφύλαξη σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων και μόνο με την άδεια και υπό την επίβλεψη του θεράποντος ιατρού.

• Elderberry Extract 100-500mg 3 φορές την ημέρα (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Να μην χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας.

• Olive Leaf Extract 200-500mg 3 φορές την ημέρα (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Να μην χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας.

• Cats Claw Extract 150-300mg 3 φορές την ημέρα (κατά τη διάρκεια της λοίμωξης)

Να μην χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας. Να αποφεύγεται η ταυτόχρονη χρήση με αντιυπερτασικά φάρμακα και ινσουλίνη.

 

Μειώστε / Αποφύγετε : ζάχαρη , γαλακτοκομικά προϊόντα, αλκοόλ.

Αυξήστε : λαχανικά, φρούτα (κυρίως μούρα), κρεμμύδια και σκόρδο, δημητριακά, ξηροί καρποί στην ακατέργαστη μορφή.

Πλένετε τακτικά τα χέρια σας ή και χρησιμοποιήστε αντισηψία για να αποφεύγεται η μετάδοση παθογόνων.

 

 

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Φαρμακοποιός

Πολύζος Απόστολος  -

Εξειδικευθείς στην Ιατρική Ψυχολογία

&

εξειδικευθείς

στην Οργάνωση & Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας

 

Βιβλιογραφία:

Oxford handbook κλινικής ιατρικής “R.A .Hope, J.M.Longmore, S.K.McManus, C.A. Wood-Allum”
​Ιατρική Μικροβιολογία Αντωνιάδης Α. Αντωνιάδης Γρ., Λεγάκης Ν. , Τσελεντης Ι., Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδης
​Harrison ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΔΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ Kasper D., Braunwald E. , Fauci A. , Hauser S. , Longo D. , Jameson L.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ